Tip 2 Diyabet Nedir? Nasıl Beslenilmeli?

Diyabetin farklı tipleri bulunmaktadır.

Tip 1 Diyabet: Kalıtımsal olarak aile üyelerinde bulunması, çocuklar için risk faktörüdür. Genelde erken yaşlarda ortaya çıkar. Obezite, tip 1 diyabet nedeni değildir.

Tip 2 Diyabet: Obezite ve metabolik sendrom ile ilişkilendirilmiştir. Genetik değildir. Uzun süren fazla kiloluluk süreci sonrasında kişiler genellikle bu tanıyı alır. Hücrelerin, insülin dediğimiz kan şeker seviyesini düşüren hormona bir direnç geliştirmesi ve erken dönemde beslenme ile müdahale edilmemesi sonucu gelişir. Diyet ile büyük ölçüde geri döndürülebilir.

Tip 3 Diyabet: Son yıllarda sıkça bahsedilen Alzheimer yani ileri yaşlarda ortaya çıkan demans (unutkanlık) hastalığı için kullanılan bir ifadedir.  Bu hastalığın da glisemik indeksi yüksek besinler ile beslenme sonrası beyinde hipokampüs olarak adlandırılan hafıza ile ilişkilendirilmiş bölümünde gerçekleşen insülin direnci olduğu düşünülmektedir. Şu an için kesin bir tedavisi bulunmamaktadır.

İnsülin Direnci Olup Olmadığını Anlamak İçin;

Kan tahlilleriyle ölçülen HbA1C değerinin 6 'dan, gebelikte 6.2 den yüksek olması (HbA1c 3 aylık kan şekeri ortalaması hakkında bilgi verir) ve açlık kan şekerinin 110 dan yüksek olması insülin direncinin bulunduğunu gösterir. Bu noktada kan şeker seviyesinin kontrol altına alınabileceği bir diyet planlanması gerekir.

Peki Tip 2 Diyabet veya İnsülin Direncine Sahipsek Nasıl Beslenmeliyiz?

👍 Kompleks karbonhidrat içeren besinler tüketilmeli, basit şeker dediğimiz beyaz şekerli ürünler mümkün olduğunca azaltılmalı

👍 Yüksek şeker içerikli paketli ürünler yerine evde hazırlanmış sütlü tatlılar tercih edilmeli

👍 Protein içerikli gıdalar ile ara öğünler zenginleştirilmeli

👍 Meyve suyu tüketimi sınırlandırılmalı, onun yerine meyveler kabuklu haliyle tüketilmeli

👍 Yüksek posa içerikli besinler (kurubaklagiller ve sebzeler gibi) günlük beslenmeye dahil edilmeli

👍 Haftada 150 dk orta düzeyde fiziksel aktivite yapılmalı (her yaş grubu için tercihen yürüyüş)

👍 Kişiye göre değişmekle beraber günlük yaklaşık 2-2,5 litre sıvı alınmalı

👍 %10 kilo kaybı sağlanmaya çalışılmalı

Fiziksel Aktivite

Fiziksel aktivite ile aktif yaşam tarzı bir alışkanlık haline getirilmelidir. 

Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) 2004 yılı Raporu’na göre hareketsiz yaşam, yılda yaklaşık 3.2 milyon kişinin ölümüne yol açmaktadır.

Çalışmalar, yetişkinlerde haftada 150 dakikalık fiziksel aktivitenin; iskemik kalp hastalığı riskini %30, tip II diyabet riskini %27, meme ve kolon kanseri riskini de %20-25 civarında azalttığını ortaya koymaktadır.

Aynı zamanda yeterli seviyede fiziksel aktivite yapmayan bireylerin haftada 4-5 gün ve günde 30 dakika hafif veya orta şiddette fiziksel aktivite yapan bireylere göre ölüm riskinin %20 -30 arasında arttığı tespit edilmiştir.

Kaynak: Türkiye Fiziksel Aktivite Rehberi 2014.

Özel Günlerde Yiyecek Seçimi

Doğum günleri, bayram, yılbaşı..
Bazı özel günlerimizde yediklerimize dikkat etmediğimiz doğrudur. Bunu engellemek kolay değil belki. Ancak bazı küçük detaylara dikkat etmek bile o günü daha az kaloriyle geçirmemize yardımcı olabilir.
.
▪ Porsiyon kontrolü: Küçük bir dilim pastayla, büyük bir dilim arasında tat olarak bir fark yoktur. Hatta ilk lokmada aldığınız tadı, son lokmada almayacaksınız. Bu yüzden ince bir dilimi seçmek her zaman kurtarıcıdır.
.
▪ Paylaşın: Sevdiğiniz bir çeşit yiyeceği arkadaşınızla paylaşabilirsiniz, bu özellikle tatlılar için geçerli. Böylelikle kalorisini de yarıya indirmiş olursunuz.
.

▪ İçecek seçimi: İllaki seçtiğiniz yiyeceklerin arasında bir tatlı vardır. Bu yüzden siz en iyisi içecek olarak şekersiz olanları tercih edin. Sade soda, su veya kalorisiz kolalardan tüketebilirsiniz.
.
▪ Sebze tüketin: Kutlama öncesi ana öğününüzde sebze yemekleri tercih edin. Bu şekilde gün içerisindeki kalori alımınızı dengelemiş olursunuz.

 

Sağlıklı Hamburger

En çok tercih edilen fast food çeşitlerinden biri hamburger..
.
Peki sağlıklı bir hamburger nasıl olmalı 🍔🍔🍔
.
▪ Et, 100 gramı yani ~3 köfte miktarını geçmemeli ve ızgara şeklinde ilave yağ içermeden pişirilmeli.
.
▪ Tam buğdaylı hamburger ekmekleri tercih edilmeli (posa oranı ve B1 vitamini yönünden zengin)
.
▪ Mevsim yeşilliklerini bol miktarda içermeli (sonraki ögüne kadar acıkmamak için önemli)
.
▪ Mümkünse mayonez gibi yağ içeriği yüksek soslar kullanılmamalı (1 silme tatlı kaşığı mayonez 45 kkal).
.
▪ 1 tatlı kaşığı ketçap tercihe bağlı tüketilebilir.
.
▪ Yanında içecek olarak kola veya meyve suyu yerine, maden suyu (yazın) veya ayran tercih edilmeli.
.

 

Beyin İçin Zararlı Besinler

Beyinde inflamasyona neden olan yiyecekler nelerdir?
.
İnflamasyon, yangı veya iltihaplanma, vücutta doku hasarına cevap olarak gelişir.
.
Yüksek fruktoz içeren besinler: Kola, gazoz ve hazır meyve sularının, sık tüketildiklerinde sinir sistemi hücrelerinde inflamasyona neden olduğu ve hafıza ve öğrenme ile ilişkili hipokampüs bölgesinde insülin direncine neden olduğu gösterilmiştir.
.
Rafine/işlenmiş karbonhidratlar: Beyaz un ve beyaz undan yapılan ürünlerin ~ makarna dahil, sık tüketildiklerinde hipokampüste enflamasyona neden olduğu ve bu besinlerin sık tüketilmesinin 7-8 yaş çocuklarında, az tüketen yaşıtlarına oranla nonverbal zeka skorlarında azalmaya neden olduğu görülmüştür.
.
Trans yağ içeren besinler: Margarin, cips gibi besinler de beyinde inflamasyona neden olabilmektedir.
.
Aynı zamanda fazla miktarda fast food tüketimi nörogenezi (beyinde yeni sinir hücrelerinin oluşumu) azaltır.
.
Özellikle beyin gelişiminin devam ettiği bebeklik, çocukluk ve ergenlik döneminde bu tür besinlerden sık ve miktar olarak fazla tüketmemeye gayret ederek sağlıklı bir beyin gelişimini sağlayabiliriz.

 

Beyin İçin Faydalı Besinler

   Beyin sağlığının korunabilmesi ve geliştirilebilmesi yeterli ve dengeli beslenme ile olur.
.
Koyu yeşil yapraklı sebzeler içerdiği antioksidanlar ve folik asit ile, üzüm ve bitter çikolata gibi besinler resveratrol ile, Türk kahvesi içerdiği kafein ve yeşil çay içerdiği kateşinler ile özellikle somon gibi yağlı balıklar ve ceviz, fındık, badem gibi yağlı tohumlar içerdiği omega 3 ve sağlıklı yağlar ile beyin sağlığının korunmasına yardımcıdır.

#beyinsağlığı